ABSTRACT

Viral hepatitis and HIV infection are important health problems. The aim of this study was to investigate seropositivity of HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV and Anti-HIV in the patients who were admitted to Artvin State Hospital between October 2009 and October 2012.

Blood samples from the patients are analysed in Abbot Architect İ 1000 (Abbott Laboratories, İllinois,USA) using chemiluminescence method.

Serologically 21865 patients are tested for HBsAg, 15284 patients are tested for Anti-HBs, 21330 patients are tested for Anti-HCV and 17935 patients are tested for Anti-HIV. In our study 3.96%, 35.06%, 0.85% and 0.05% of the patients are tested are found to be seropositive for HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV and Anti-HIV respectively.

The results detected for seropositivity in Artvin are similar to those found in other regions of Turkey.

Giris

Tüm dünyada oldugu gibi ülkemizde de Hepatit B virus (HBV) ve Hepatit C virus (HCV) enfeksiyonlari önemli bir saglik sorunudur. Dünyada yaklasik iki milyar kisinin HBV ile infekte oldugu ve yaklasik 350 milyon kisinin bu kronik hastaliga sahip oldugu bildirilmektedir. Her yil yaklasik 600 000 kisi HBV’ye bagli akut veya kronik olaylardan dolayi hayatini kaybetmektedir.Degisik bölgelerde yapilmis olan çalismalar HBV’nin tüm siroz olgularinin %30’undan, tüm hepatoselüler kanser (HCC) vakalarinin ise %53’ünden sorumlu oldugunu göstermektedir.Bu oranlara HCV açisindan bakildiginda ise sirasiyla %27 ve %25 olarak bildirilmektedir (1,2). Ülkemiz hepatit B enfeksiyonu yönünden orta endemisite kusaginda bulunmaktadir ve HBV(Hepatit B Virüs) seroprevalansi bölgeden bölgeye degismektedir. Bununla birlikte, HBsAg pozitifliginin %3,9-12,5, anti-HBs pozitifliginin ise %20,6-52,3 arasinda oldugu bildirilmistir (3,4). Dünya nüfusunun yaklasik %3’ünün kronik HCV ile infekte oldugu tahmin edilmektedir (5). HIV/AIDS, (Human Immunodeficiency Virus/ Acquired Immune Deficiency Syndrome) ilk olarak tanimlandigi 1981 yilindan beri üzerinde en fazla çalisilan enfeksiyon hastaliklarindan biri olmustur (6). Insan immün yetmezlik virüs (HIV) enfeksiyonu ülkemizde nadir görülmekle birlikte,ilk olarak 1981 yilinda dünyada, 1985 yilinda da Türkiye’de ilk vaka bildirilmis ve sonrasinda sayisi giderek artmis bir viral sendromdur (7). Bu çalismada, Artvin Devlet Hastanesine ’ne çesitli nedenlerle basvuran hastalarin hepatit B yüzey antijeni (HBsAg), hepatit B yüzey antikoru (anti-HBs), hepatit C antikoru(anti-HCV) ve insan immün yetmezlik virüsü antikoru (anti-HIV) sonuçlari incelenerek ilimize ait seroprevalansi arastirmak ve bu oranlari ülke verileriyle karsilastirmak amaçlamistir.

Gereç ve Yöntem

Bu çalismada 01 Ekim 2009-01 Ekim 2012 tarihleri arasinda Artvin devlet hastanesine çesitli nedenlerle basvuran ve HBsAg, anti-HBs, anti-HCV ve anti-HIV tetkiki istenen hastalarin sonuçlari hasta kayitlari incelenerek retrospektif olarak degerlendirilmistir. HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV ve anti-HIV serum örnekleri Abbot Architect I 1000cihazi (Abbott laboratories ,Illinois, USA) ile kemilüminesan yöntemiyle arastirilmistir. Hastanemiz laboratuvarinda anti-HIV seropozitifligi ilk kez saptanan ve tekrarlarinda da pozitif sonuç elde edilen serumlar HIV enfeksiyonlari açisindan süpheli kabul edilmistir. Dogrulama için yeni kan örnekleri alinarak Il Saglik Müdürlügü araciligi ile Ankara Refik Saydam Hifzissihha Enstitüsüne gönderilmistir.

Bulgular

Çalismaya alinan hastalar incelendiginde; HBsAg 21865 hastada, anti-HBs 15284 hastada, anti-HCV 21330 hastada ve anti-HIV testinin de 17935 hasta serumunda çalisildigi belirlenmistir. HBsAg bakilan 21865 hastanin 864'inde (96), Anti-HBs bakilan 15284 hastanin 5360'inda (6),Anti-HCV bakilan 21330 hastanin 182'sinde (85) seropozitiflik saptanmistir.Anti-HIV bakilan 17935 hasta serumunda ise 10’unda (5)pozitiflik saptanmistir (Tablo 1). Hastalar cinsiyetlerine göre degerlendirildiginde HBsAg pozitiflik oraninin erkeklerde %4,71(472/10015), kadinlarda %3,30 (392/11850) oldugu görülmüstür.Yas gruplarina göre HBsAg pozitifligi degerlendirildiginde ise; en sik 41-50 yas grubunda pozitiflik saptanmis olup erkeklerde75/1266 (93), kadinlarda 61/1378 (43) oranlarinda bulunmustur (Tablo 2). Anti HBs seropozitifliginin cinsiyete göre farkliliklari degerlendirildiginde erkeklerde %34,09 (2735/8021), kadinlarda %36,14 (2625/7263) olarak tespit edilmistir.Yas gruplarina göre Anti HBsAg pozitifligi degerlendirildiginde ise; en sik 20 yas ve alti grupta pozitiflik görülmüstür (Tablo 3). Anti-HCV seropozitifligin cinsiyete göre farkliligi degerlendirildiginde erkeklerde %0,86 (84/9748), kadinlarda %0.84(98/11582) olarak tespit edilmistir. Yas gruplarina göre Anti-HCV pozitifligi degerlendirildiginde ise; en sik 51 yas ve üzeri grupta pozitiflik saptanmis olup erkeklerde 48/3144 (52), kadinlarda 41/2171 (88) oranlarinda bulunmustur (Tablo4).

Tartisma

HBV enfeksiyonu görülme sikligi açisindan düsük,orta ve yüksek endemik bölgeler olarak ayrilmaktadir.Kuzey Amerika, Kuzey ve Bati Avrupa gibi gelismis ülkeler HBV açisindan düsük endemisite gösterirken Türkiye ve Ortadogu orta endemik bölgede yer almaktadir. Bu bölgelerde HBsAg pozitifligi %2–10,anti- HBs pozitifligi ise %20–60 arasinda oldugu bildirilmektedir. Böylece Türkiye’de HBV Afrika ve Asya gibi yüksek endemisite gösteren bölgelerde toplumun %10'dan fazlasi HBV ile infektedir ve eriskinlerin %70'den fazlasinda anti-HBs pozitifligi görülür (3). Ülkemizde çesitli bölgelerden yapilmis olan çalismalarda HBsAg pozitiflik oraninin %1,3 ile %13,8 arasinda oldugu bildirilmektedir (8). Bizim çalismamizda HBsAg pozitifligi %3,96 olarak tespit edilmistir. Ülkemizden yapilmis çalismalarda HBsAg pozitifligi oranlari sirasiyla; %4,22, %10, %12,6, %2,7, %7, %5,5 olarak bildirilmistir (15). Çalismamizda tespit edilen %3,96 HBsAg pozitifliginin Dogu,Güneydogu Anadolu Bölgelerinde yapilmis çalismalarda bildirilen oranlardan daha düsük olmakla birlikte Türkiye’nin içinde bulundugu orta endemik bölgedeki oranlarla uyumlu oldugu görülmüstür. Çalismamizda HBsAg seropozitifliginin cinsiyete göre farkliliklari degerlendirildiginde erkeklerde %4,71 (472/10015), kadinlarda %3,30 (392/11850) olarak tespit edilmistir. Asan ve arkadaslarinin yaptigi çalisma ile Demirpençe ve arkadaslarinin yaptigi çalismada da bizim çalismamizla uyumlu olarak HBsAg seropozitifligi erkeklerde daha yüksek oranda saptanmistir. Tunç ve arkadaslarinin yaptigi çalismada da HBsAg seropozitifligi açisindan bakildiginda erkek oraninin kadin oranindan daha yüksek oldugu görülmüs (%62/%39) ve bizim çalismamizla uyumlu oldugu belirlenmistir (9-11). Çalismamizda HBsAg seropozitifligi açisindan yas gruplarina bakildiginda ise en yüksek oranlar 41-50 yas arasi grupta saptanmistir. Asan ve arkadaslarinin yaptigi çalismada en yüksek oranin 50-59 yas grubunda,Kaygusuz ve arkadaslarinin yaptigi çalismada en yüksek oranin 40-59 yas grubunda,Kurt ve arkadaslarinin yaptigi çalismada ise en yüksek oranin erkeklerde 41-55, kadinlarda 31-55 yas grubunda oldugu bildirilmistir (9,10,11,12,13,14,10,11,12,13,14,15). Çalismamizda Anti-HBs pozitifligi %35,06 olarak belirlenmistir. Ülkemizden yapilmis olan diger çalismalara bakildiginda Anti-HBs pozitifligi sirasiyla %48, %48,06, %38,6, %41,7 olarak bulunmustur (10,11,11,12,13,14,15,16,11,12,13,14,15,16,17). Çalismamizda Anti HBsAg seropozitifligi açisindan yas gruplarina bakildiginda ise en yüksek oranlarin 20 yas altindaki grupta oldugu saptanmistir. Ülkemizde 1998 yilindan itibaren hepatit B asisinin rutin asi takvimine girmis olmasi bu durumu izah edebilmektedir. Çalismamizda Anti-HCV seropozitiflik orani %0,85 olarak belirlenmistir.Konuyla ilgili ülkemizden yapilan diger çalismalara bakildiginda ise Anti-HCV seropozitiflik oranlari sirasiyla; %0,95, %0,62, %1,9, %1, %0,5 olarak tespit edilmis bizim çalismamizdaki sonuçta bu çalismalarla uyumlu bulunmustur (15). Çalismamizda Anti-HCV seropozitifliginin cinsiyete göre farkliligi degerlendirildiginde erkeklerde %0,86 (84/9748), kadinlarda %0,84 (98/11582) olarak tespit edilmistir.Asan ve arkadaslarinin yaptigi çalismada bu oran erkeklerde (98) kadinlara (92) göre daha yüksek olarak bulunmustur (9). Çalismamizda Anti HCV seropozitifligi açisindan yas gruplarina bakildiginda ise en yüksek oranin 51 yas ve üzeri oldugu belirlenmistir. Asan ve arkadaslarinin yapmis oldugu çalismada anti-HCV seropozitif olan kisilerin %54,23’ünü 50 yas ve üzeri grubun olusturdugu saptanmistir. Kaygusuz ve arkadaslarinin çalismasinda ise en fazla 60 yas ve üzeri grupta (8). Anti HCV pozitifligi orani görülmüstür (9,10,11,12,13,14). Bizim çalismamizda bu sonuçlarla uyumlu görülmektedir. Çalisma sonuçlarimizda anti HIV pozitifligi orani %0,05 olarak tespit edilmistir. Tunç ve arkadaslarinin çalismasinda %0,08, Demirpençe ve arkadaslarinin çalismasinda bu oran %0,015, Arabaci ve arkadaslarinin yaptigi çalismada ise bu oran %0,04 olarak belirlenmistir (10,11,11,12,13,14,15,16,17,18,19). Sonuç olarak yaptigimiz bu çalismadaki oranlar Türkiye oranlariyla uyumlu ancak HBsAg seropozitiflik oranimiz dogu illerindeki oranlardan düsük bulunmustur. HBV,HCV ve HIV enfeksiyonlarindan korunmada toplumun iyi egitilmesi ve HBV’ye karsi asilama programlarinin uygulanmasi ile bu enfeksiyonlarin görülme oranlarini azaltabilecegini düsünmekteyiz.