ÖZET

Amaç:

Tükrükte hepatit C virüsüne (HCV) karşı bulunan antikorlar ile kandaki HCV-RNA ve antikorları arasındaki ilişkiyi araştırmak ve epidemiyolojik çalışmalar ön planda olmak üzere saha çalışmalarında bu yöntemin kullanılabilirliğini saptamaktır.

Gereç ve Yöntemler:

Polikliniğimize başvuran 75 anti-HCV (+) ve 75 anti-HCV (-) olgunun tükrük ve kan örnekleri alındı. Tükrük almak için çeşitli ticari kitler yerine hastaların ağız bakımı için geliştirilmiş olan sünger çubuklar kullanıldı. Alınan örnekler modifiye Ortho HCV 3.0 SAVe ELISA (Ortho Clinical Diagnostics, US) kiti ile çalışıldı. Kan örnekleri ise uygun koşullarda alınıp anti-HCV ve HCV-RNA tetkikleri çalışılmak üzere hastanemiz merkez laboratuvarına gönderildi.

Bulgular:

Çalışılan 75 anti-HCV (+) hastanın otuzsekizinde (%50,7) HCV-RNA (+), 65’inde (%86,7) tükrük anti-HCV (+) saptandı. Kontrol grubundaki 75 olgudan 10’unun (%13,3) tükrüğünde anti-HCV (+) saptandı. Serum anti-HCV altın standart olarak kabul edildiğinde tükürük anti-HCV duyarlılığı %86,7 ve seçiciliği %86,7 olarak sonuçlandı. HCV-RNA (+) olan 38 hastanın 36’sında (%94,7) tükrük anti-HCV (+) bulundu.

Sonuç:

Anti-HCV’nin tükrükte araştırılması oldukça yeni bir tanı yöntemi olup tükrük örneğinin alınması kolay, acısız, hızlı ve daha az teknik ekipman gerektiren bir yöntemdir. Non-invaziv bir teknik olması, bulaş riski oluşturmaması, eğitimli personele ihtiyaç duyulmadan kişinin kendi kendine örnek almasına olanak tanıması bu tekniği saha çalışmaları için çekici kılmaktadır. Çalışmamızın duyarlılık ve seçicilik sonuçlarına göre bu yöntem epidemiyolojik araştırmalarda kullanılmaya aday alternatif bir tekniktir. Ülkemizde bu konu ile ilgili yapılan araştırma olmaması, ayrıca hazır tükrük alma kiti kullanılmadan yapılan ilk araştırma olması nedeniyle de ayrı bir yeri bulunmaktadır.