ÖZET

Amaç:

Dünya çapında hepatit B virüs (HBV) prevalansı oldukça değişkendir. Yüksek (>%8); orta (%2-7) ve düşük (<%2) endemik bölgeler içinde sınıflandırılmıştır. Türkiye HBV enfeksiyonu açısından orta endemisiteye sahip olup ülkemiz için ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Günümüzde anti-HBV aktivitesi olan çeşitli nükleozit analogları mevcuttur ve kronik hepatit B (KHB) ve siroz tedavisi için çoğunlukla kullanılmaktadır. Bu ilaçlar monoterapi şekilde kullanıldığından ilaç direnci riski artmaktadır. HBV ilaç direnci ile ilişkili mutasyonların, herhangi bir oral anti-HBV tedavisi almamış naif hastalarda da meydana geldiği bildirilmiştir.

Gereç ve Yöntemler:

Prospektif, tanımlayıcı temelinde gerçekleştirilen bu epidemiyolojik çalışmada, naif KHB hastalarında ilaç direnç mutasyonlarının araştırılması ve HBV genotip/subgenotiplerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya KHB olduğu bilinen, başka bir kronik koenfeksiyonu bulunmayan, KHB enfeksiyonu için tedavi almamış 149 hasta dahil edilmiştir. Hastalara ait örneklerden 53’ünde viral DNA miktarı ilaç direnci araştırmasında sekans analizi için yeterli olmuştur. Hastalara ait serum örneklerinde BigDyeTM Terminator Cycle Sequencing Kit (Applied Biosystems, Foster City, Calif., ABD) kullanılarak yapılan sekanslama yöntemi ile ilaç direnç mutasyonları araştırılmış, genotip/subgenotip tayini yapılmıştır.

Bulgular:

Katılımcıların ortalama viral yük değeri 9,84x106 olarak hesaplanmış, sekanslaması yapılan 53 örneğin hiçbirinde primer ilaç direnci saptanmazken, 19 olguda kompansatuvar direnç ile ilişkili aminoasit değişiklikleri tespit edilmiştir. Olguların tamamında genotip D olarak belirlenmiştir.

Sonuç:

KHB tedavisindeki amaç hastalığın progresyonunu önlemek ve sağ kalımı sürdürmektir. İlaç direnci ile ilişkili mutasyonların erken dönemde tespiti, tedavi protokolünün belirlenmesinde yol gösterici olması, gereksiz ilaç kullanımı, komplikasyon gelişimi ve ekonomik kayıpların önlenmesi açısından önemli olabilir.