ÖZET

Amaç:

Kronik karaciğer hastaları (KKH) diyet takviyelerini (DD) en çok depresyon ve yorgunluk gibi yaşam kalitesini (YK) etkileyen durumlarla baş edebilmek için kullanmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı KKH’de DD kullanımının YK ve depresyon üzerine etkisini belirlemektir.

Gereç ve Yöntemler:

Araştırmanın örneklemini 01 Nisan-30 Mayıs 2018 tarihleri arasında gastroenteroloji polikliniğine başvuran KKH tanısı almış, 18 yaş ve üstü hastalar (n=330) oluşturmuştur. Veriler, sosyodemografik ve DD kullanım özelliklerini içeren Hasta Tanıtım Formu (17 soru), “Kronik Karaciğer Hastalığı Yaşam Kalitesi Ölçeği 2.0 (LDSI 2.0)” ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile toplanmıştır.

Sonuç:

KKH olan bireylerin yaklaşık yarısı DD kullanmaktadır. DD kullanmayanların YK’si daha düşüktür. Bu nedenle hastaların tıbbi öyküsü alınırken, kullandıkları DD sorgulanmalıdır. Bilinçsiz kullanımı ve hepatotoksisiteyi önlemek için etkinliği kanıtlanmış DD, geleneksel tedavilerle entegre edilebilir.

Bulgular:

Yaş ortalaması 48,8±7,1 olan hastaların, %48,4’ü son bir yıldır DD kullanmaktadır. LDSI 2.0 ölçeği toplam puanının DD kullanan hastalarda, kullanmayanlara göre anlamlı düzeyde düşük olduğu, YK’nin anlamlı düzeyde yüksek olduğu (p=0,04) bulunmuştur. Maddi durumu iyi olanların (p=0,02), alkol kullanmayanların (p=0,01), ek bir kronik hastalığa sahip olanların (p=0,001) ve hastalık süresi 6-10 yıl olanların (p=0,02) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla DD tercih ettiği bulunmuştur. DD kullanan ve kullanmayanlar hastaların, BDÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). LDSI 2.0 ile BDÖ ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönde güçlü bir ilişki saptanmıştır (r=0,536; p<0,0001**).