ÖZET

Amaç:

Hepatit B virüsü (HBV) enfeksiyonu Türkiye’de orta düzeyde endemik bir enfeksiyondur ve prevalansı bölgesel olarak farklılıklar gösterir. Bu çalışmanın amacı İstanbul’daki yetişkinlerde HBV enfeksiyonunun son prevalansını belirlemek ve 1998’de başlatılan ulusal aşılama programının etkisini değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntemler:

İstanbul’da üç farklı ilçenin aile sağlık merkezlerinden elde edilen veriler 1995’ten 2015’e kadar retrospektif olarak tarandı. Katılımcıların HBV açısından durumu hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) ve anti-HBs sonuçlarına bakılarak değerlendirildi. HBV prevalansındaki değişim ise çalışmaya dahil edilen süre üç döneme, 1995-2002, 2003-2009 ve 2010-2015 yılları kapsayan dönemler olarak, bölünerek değerlendirildi. Her bir dönemde incelenen gruplar arasındaki farklar istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Aşılamanın etkisini değerlendirmek için, 2010-2015 zaman aralığındaki grupta 15-17 yaşındaki hastalar, grubun geri kalanıyla karşılaştırıldı.

Bulgular:

Toplamda 26001 yetişkin hasta çalışmaya dahil edildi. HBsAg ve anti-HBs, sırasıyla hastaların %4,24 ve %16,81’inde pozitif tespit edildi. Çalışmaya alınan 20 yıllık süre, üç ayrı döneme ayrılıp her bir dönem ayrı ayrı incelendiğinde, HBsAg’de pozitiflik oranının %5,34’ten %4,8 ve %3,08’e düştüğü; anti-HBs’de pozitiflik oranının %14,24’ten %15,45’e ve %19,57’ye yükseldiği gözlemlendi. Gruplar arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,001). Aşılanmış grupta (n=287), HBsAg pozitif hasta yoktu, anti-HBs pozitiflik oranı %30,3 ve istatiksel olarak grubun geri kalanından farklı bulundu (p<0,001).

Sonuç:

Her ne kadar aşılamanın olumlu bir etkisi olduğu tespit edilmişse de, kronik HBV enfeksiyonu önemli bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir.