ÖZET

Amaç:

Bu çalışmanın amacı, ulusal sağlık ve sağlık bakım sistemi üzerindeki etkilere odaklanarak Hırvatistan’da HAV, HBV, HCV ve HDV enfeksiyonunun epidemiyolojisini incelemekti.

Yöntemler:

Referans merkezlerimizden alınan ulusal verilerin incelenmesi ile birlikte Hırvatistan’da viral hepatitin epidemiyolojisi ile ilgili bir literatür taraması yürüttük.

Bulgular:

Hırvatistan’da 2000 yılından beri hepatit A insidası sürekli ve stabil bir düşüş göstermiştir; 2012’de sadece dört vaka kaydedilmiştir. Kronik HBV enfeksiyonu ile ilgili olarak Hırvatistan düşük prevalansa sahip bir ülke olarak sınıflandırılır (sadece <%2). HCV enfeksiyonunun prevalansı %0,035 ile %1,6 arasında değişir. HDV enfeksiyonu nadirdir ve enfekte kişilerin çoğu intravenöz ilaç bağımlılarıdır. HAV’e karşı aşılama düzenli aşı takvimi içine dahil edilmemiştir; sadece kronik karaciğer hastalığı olan veya yüksek düzeyde endemik olan bölgelere seyahat edecek olan kişilere aşı yapılır. Hepatit B’e karşı aşılama 1992’de başlatılmıştır ve yüksek riske sahip olan kişilerde yıllarca zorunlu olmuştur. Adölesanların aşılanmasına 1999’da başlanmıştır. Bütün yenidoğanların zorunlu olarak aşılanması 2007 yılında başlatılmıştır. Hırvatistan’da bulaşıcı hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için alınan bütün önlemlerde olduğu gibi, hepatite karşı aşılama ücretsizdir ve aşılanması gereken her vatandaş için sağlık sigortası tarafından karşılanır. Birkaç yıldır ekonomik kriz içinde olan Hırvatistan’da hepatit tedavisi ile ilgili ciddi problemler vardır. İmmün sistemi baskılanmış kişilerde hepatit B enfeksiyonu vakaları, tedaviye başlamadan 3 ay önce HCV RNA pozitif olan kişilerde ortaya çıkan akut hepatit C vakaları ve hastalığın başlangıcından itibaren sağlık bakım çalışanları hariç akut hepatit tedavisi semptomatiktir. Bu yıl itibari ile Hırvatistan’da proteaz inhibitörleri tescillenmiştir. Bugüne kadar yaklaşık olarak 30 hasta üçlü tedaviye dahil edilmiştir (genotip-1 olan daha önce tedavi almamış hastaların ve genotip- 1 olan ve daha önceki ikili tedaviyi takiben nüks gelişen hastaların tedavisi için bağışlanmış ilaçlarla).

Sonuç:

Hastalığın ilerleyişini etkileyen viral, konak ve çevresel faktörlerin daha iyi anlaşılması ve köşe taşı olarak prevansiyon sonuçta Hırvatistan’da viral hepatit yükünü azaltabilecektir. (Viral Hepatit Dergisi 2014; 20(2): 49-56)